Kiểm định chất lượng công trình là một bước không thể thiếu trong quá trình đưa vào sử dụng các công trình xây dựng, bất kể quy mô hay loại hình. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, trước khi một công trình được phép khai thác, cần phải đảm bảo rằng nó đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về chất lượng và an toàn kỹ thuật. Điều này đặc biệt quan trọng đối với hệ thống kết cấu chịu lực và chất lượng của các công đoạn thi công.
Kiểm định chất lượng công trình phục vụ mục đích xác nhận rằng công trình đã đạt tiêu chuẩn cần thiết để hoạt động hợp pháp và an toàn. Vậy, khi nào thì cần thực hiện việc này? Thông thường, kiểm định diễn ra trước khi công trình chính thức đưa vào sử dụng.
Quy trình kiểm định được thực hiện theo các bước cụ thể, tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành, nhằm đảm bảo mọi hạng mục cần thiết đều được đánh giá một cách toàn diện và nghiêm ngặt (trừ hệ thống cơ điện và PCCC).
Việc bỏ qua kiểm định có thể dẫn đến nhiều rủi ro nghiêm trọng, từ mất an toàn trong vận hành đến việc phải chịu trách nhiệm pháp lý và tổn thất về tài chính. Do đó, việc lựa chọn một đơn vị kiểm định uy tín và chuyên nghiệp là cần thiết để đảm bảo an toàn cho công trình và mọi người trong quá trình sử dụng.
Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ kiểm định công trình quy trình quy định và thực tiễn, từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn trước khi đưa công trình vào hoạt động.

Kiểm định công trình để đưa vào sử dụng là gì?
Kiểm định công trình trước khi đưa vào khai thác là quy trình thiết yếu để đánh giá chất lượng của công trình (hoặc các hạng mục công trình) đã hoàn tất xây dựng. Quy trình này bao gồm khảo sát, đo đạc, thử nghiệm và phân tích dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành. Qua đó, đơn vị kiểm định sẽ đưa ra kết luận xem công trình có đáp ứng các yêu cầu cần thiết để đi vào vận hành hay không.
Mục tiêu của kiểm định công trình bao gồm:
- Xác minh rằng công trình đã thực hiện đúng theo thiết kế, không tồn tại các lỗi kỹ thuật nghiêm trọng.
- Đảm bảo tính an toàn về kết cấu, ngăn chặn nguy cơ sụp đổ hay nứt gãy sau khi đi vào sử dụng.
- Hỗ trợ quá trình nghiệm thu và cấp giấy chứng nhận về việc đủ điều kiện sử dụng cho công trình.

Khi nào cần kiểm định để xác nhận đưa công trình vào sử dụng?
Kiểm định công trình xây dựng là một quy trình quan trọng và có thể là yêu cầu bắt buộc hoặc được thực hiện tùy vào từng tình huống cụ thể. Dưới đây là một số trường hợp mà việc kiểm định trở nên cần thiết:
Trường hợp bắt buộc:
- Công trình thuộc nhóm phải kiểm định: Các công trình như cấp 1, nhà ở nhiều tầng, nhà xưởng sản xuất và kho bãi cần phải thực hiện kiểm định theo quy định của pháp luật hiện hành.
- Sự cố kỹ thuật đã xảy ra: Nếu trong quá trình thi công, công trình gặp sự cố hoặc có dấu hiệu xuống cấp ngay sau khi hoàn thành, việc kiểm định trở nên cấp bách.
- Nghiệm thu, hoàn công: Chủ đầu tư cần có báo cáo kiểm định để làm căn cứ nghiệm thu, hoàn công hoặc làm hồ sơ xin cấp phép hoạt động, như giấy phép sản xuất, kinh doanh.
Trường hợp nên thực hiện:
- Dấu hiệu bất thường: Khi công trình xuất hiện các dấu hiệu như nứt tường, võng sàn, lún nền, hay bong tróc vữa, việc kiểm định là cần thiết để đánh giá hiện trạng và đưa ra biện pháp khắc phục.
- Mua lại công trình cũ: Đối với công trình đã qua sử dụng, việc kiểm định giúp đánh giá chất lượng kết cấu trước khi đưa vào sử dụng cho mục đích mới.
- Cải tạo và nâng cấp: Khi có kế hoạch cải tạo, nâng tầng hay thay đổi công năng sử dụng, cần tiến hành kiểm định để đảm bảo rằng công trình đủ điều kiện an toàn cho các hoạt động tiếp theo.
Cơ sở pháp lý cho hoạt động kiểm định công trình
Một số văn bản pháp lý đáng chú ý liên quan đến kiểm định xây dựng:
• Luật Xây dựng số 50/2014/QH13, đã được điều chỉnh và bổ sung bởi Luật số 62/2020/QH14, quy định các nguyên tắc và yêu cầu cơ bản trong hoạt động xây dựng.
• Nghị định 06/2021/NĐ-CP quy định chi tiết về quản lý chất lượng công trình xây dựng, thi công và bảo trì, nhấn mạnh vai trò của kiểm định trong đảm bảo chất lượng và an toàn công trình.
• Các tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) cũng như các tiêu chuẩn quốc tế như ASTM, BS liên quan đến việc đánh giá kết cấu và chất lượng vật liệu xây dựng, nhằm định hướng cho các tổ chức và cá nhân trong quá trình thực hiện kiểm định.
Các hạng mục kiểm định trước khi đưa công trình vào sử dụng
Nội dung Kiểm định Cấu trúc Xây dựng
a) Đánh giá Hệ thống Kết cấu Chịu Lực
- Thực hiện khảo sát đánh giá khả năng chịu lực của các thành phần như cột, dầm, sàn, móng, khung thép và khung bê tông.
- Kiểm tra chất lượng bê tông tại hiện trường bao gồm việc đánh giá các thông số như mác bê tông, đồng nhất về vật liệu, tình trạng rỗ, tổ ong, khả năng chịu uốn và hiện tượng nứt bề mặt.
- Kiểm tra kết cấu thép liên quan đến các yếu tố như liên kết hàn, bu lông neo, lớp bảo vệ, và tình trạng rỉ sét nếu có.
b) Đo Đạc Độ Võng, Độ Lún và Di Chuyển
- Sử dụng các thiết bị chuyên dụng như nivô điện tử, máy đo độ võng và máy đo độ lún để đo đạc chính xác chuyển vị ngang, độ võng sàn cũng như lún của móng.
- Đối chiếu các kết quả đo đạc với các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu, ví dụ như TCVN 5574, TCVN 2737, để đảm bảo tính hợp lý và an toàn của công trình.
c) Kiểm Tra Hoàn Thiện Bề Mặt
- Tiến hành kiểm tra độ phẳng của tường, nền và trần, đánh giá chất lượng của lớp vữa trát, gạch ốp lát và sơn nước.
- Đánh giá các hiện tượng hư hỏng bề mặt như nứt chân chim, bong tróc, cũng như các khiếm khuyết về độ phẳng và độ bám dính.
- Kiểm tra hệ thống thoát nước tại các khu vực như sàn, máng xối mái, đảm bảo các độ dốc phù hợp để tránh hiện tượng ngập nước.

Quy trình kiểm định để xác nhận đưa công trình vào sử dụng
Một quy trình kiểm định chuyên nghiệp tại hiện trường thường diễn ra theo chuỗi các bước như sau:
Bước 1: Tiếp nhận yêu cầu
• Xác nhận thông tin và tiếp nhận hồ sơ thiết kế, bản vẽ hoàn công, cũng như nhật ký thi công.
• Ghi lại các yêu cầu cụ thể từ chủ đầu tư và ban quản lý dự án.
Bước 2: Khảo sát hiện trạng
• Tiến hành kiểm tra trực tiếp từng hạng mục tại công trình.
• Thực hiện đánh giá sơ bộ bằng mắt thường, kết hợp sử dụng thiết bị đo đạc chuyên dụng.
Bước 3: Thử nghiệm và đo đạc
• Sử dụng súng bật nẩy và khoan core để xác định mác bê tông thực tế.
• Thực hiện kiểm tra siêu âm bê tông nhằm phát hiện các khuyết tật bên trong như rỗ tổ ong và nứt.
• Đo đạc các thông số như độ võng, độ nghiêng, và độ lún của sàn, móng, cũng như trụ.
• Kiểm tra và đo lường các vết nứt, rạn để xác định chiều dài, chiều rộng và độ sâu của chúng.
Bước 4: Phân tích và đối chiếu tiêu chuẩn
• Phân tích các số liệu thu thập được từ quá trình đo đạc.
• So sánh với các tiêu chuẩn thiết kế hoặc tiêu chuẩn quốc gia để đánh giá.
• Đánh giá mức độ nguy hiểm nếu có các vấn đề tồn tại.
Bước 5: Lập báo cáo kiểm định
• Chi tiết phương pháp kiểm định, thiết bị đã sử dụng và vị trí thực hiện đo đạc.
• Đưa ra kết luận về tình trạng đạt hoặc không đạt tiêu chuẩn để đưa vào sử dụng.
• Cung cấp các giải pháp kỹ thuật cần thiết nếu công trình không đáp ứng yêu cầu.

Lợi ích của việc kiểm định trước khi đưa công trình vào sử dụng
Lợi ích của công tác kiểm định chất lượng công trình:
Đối với chủ đầu tư:
- Hỗ trợ trong việc hoàn tất thủ tục bàn giao và đưa công trình vào vận hành hiệu quả.
- Phát hiện sớm các lỗi kỹ thuật tiềm ẩn, giảm thiểu rủi ro tài chính trong tương lai.
- Nâng cao uy tín doanh nghiệp, đảm bảo an toàn tối đa cho người sử dụng.
Đối với người sử dụng:
- Tạo sự yên tâm về chất lượng công trình, tránh lo lắng về các vấn đề như nứt, lún hay nguy cơ sập đổ.
- Giảm thiểu chi phí sửa chữa phát sinh không đáng có sau thời gian ngắn sử dụng.
Đối với cơ quan quản lý:
- Đảm bảo quá trình quản lý chất lượng công trình tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.
- Giảm thiểu nguy cơ xảy ra sự cố sập đổ, cũng như các khiếu nại và tranh chấp kỹ thuật giữa các bên liên quan.
Hậu quả nếu không kiểm định công trình
Nhiều công trình sau khi hoàn thành gặp phải các vấn đề nghiêm trọng như:
- Sàn nhà xuất hiện tình trạng võng chỉ trong thời gian ngắn do sử dụng thiết bị.
- Mái nhà bị nứt hoặc thấm nước; sơn tường rộp và gạch bong tróc.
- Móng công trình bị lún cục bộ, dẫn đến nứt tường nghiêm trọng.
- Hồ sơ hoàn công bị từ chối, khiến công trình không được cấp phép hoạt động.

Đơn vị kiểm định uy tín tại Hồ Chí Minh
Công ty Cổ phần Tư vấn Thiết kế và Kiểm định Xây dựng Econs tự hào là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực kiểm định tại khu vực miền Nam. Econs chuyên thực hiện:
- Kiểm định cấu trúc cho các công trình dân cư, nhà xưởng và các dự án cải tạo.
- Kiểm tra chất lượng bê tông hiện trường qua các phương pháp như súng bật nẩy, khoan core và siêu âm.
- Đánh giá võng sàn, chuyển vị công trình, và khảo sát tình trạng nứt lún.
Những lợi thế nổi bật của Econs bao gồm:
- Đội ngũ kỹ sư có chứng chỉ hành nghề và dày dạn kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm định.
- Sử dụng thiết bị kiểm định tiên tiến, đạt tiêu chuẩn quốc tế.
- Cung cấp phân tích chuyên sâu cùng dịch vụ tư vấn kỹ thuật sau kiểm định.
- Cam kết báo cáo chi tiết, rõ ràng và có giá trị pháp lý.
Việc thực hiện kiểm định công trình trước khi đưa vào sử dụng là một bước cực kỳ cần thiết, đặc biệt đối với các loại công trình sau đây
- Nhà ở dân dụng được xây dựng dưới hình thức trọn gói.
- Nhà xưởng và kho chứa chuẩn bị lắp đặt máy móc nặng.
- Công trình đã hoàn tất nhưng chưa được đánh giá rõ ràng về chất lượng kết cấu.
Kiểm định giúp đảm bảo rằng công trình đáp ứng đủ tiêu chuẩn an toàn và chất lượng, từ đó tránh được những rủi ro kỹ thuật có thể xảy ra trong quá trình khai thác, gây thiệt hại lớn về tài chính và tài sản.
Chúng tôi, CÔNG TY CP TƯ VẤN THIẾT KẾ VÀ KIỂM ĐỊNH XÂY DỰNG ECONS, tự hào cung cấp dịch vụ kiểm định chuyên nghiệp với đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm và thiết bị hiện đại.
Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua website: www.kiemdinhecons.vn hoặc qua hotline: 097 1162 567 (Mr Quân) và 0963 007 808 (Mr Linh).
Trụ sở: 332/11B Phan Văn Trị, phường Bình Lợi Trung, TPHCM.